DÜNYA ANADİLİ GÜNÜ’NE DAİR BASIN AÇIKLAMASI
KAMUOYUNA
UNESCO verilerine göre dünya üzerinde 2 bin 500 dil yok olma tehlikesiyle karşı karşıyadır. Türkiye’de de, içlerinde Zazaca’nın da yer aldığı 18 dil yok olma tehlikesi altında olan bu diller arasında sayılmaktadır.
Zazaca ülkemizin her köşesine yayılmakla birlikte, esas olarak Yukarı Fırat-Dicle Havzasındaki Dersim, Bingöl, Erzincan, Elazığ, Kuzey Diyarbakır, Kangal, Zara, Ulaş ve İmranlı (Sivas), Kelkit ve Şiran (Gümüşhane), Hınıs, Tekman, Çat ve Aşkale (Erzurum), Gerger (Adıyaman), Pötürge ve Arapkir (Malatya), Mutki (Bitlis), Sason (Batman), Sarız (Kayseri), Aksaray il ve ilçelerinde konuşulmaktadır. Zazaca; Türkiye içinde en az 3 milyon, Almanya ve Fransa başta olmak üzere yurt dışındaki Zazaları da dahil ettiğimizde 4 ila 6 milyon kişinin anadili olarak karşımıza çıkmaktadır. Köklü ve müstakil bir dil olan Zazaca’nın gerekli ilgi ve alakayı görmediği herkesçe bilinmektedir. Bir yandan yasaklarla yok sayılmaya çalışılan Zaza dilinin, diğer yandan başka dil ve kültürlerin gölgesinde gösterilerek eritilmeye çalışılması görmezden gelinmemelidir.
UNESCO’ya göre, yüz yıl içinde bir dili konuşacak çocuk kalmayacak durumda ise o dil tehlikede, bir dili konuşan hiç çocuk kalmamış ise o dil ölü olarak kabul edilmektedir.
Zaza-Der olarak bizler, “Dünya Anadili Günü”nde, anadili Zazaca olan milyonlarca çocuğun kendi anadillerinde eğitim ve öğretim görmeleri, Anadilli eğitim olmadığı müddetçe, haftada iki saatlik seçmeli ders hakkıyla (-ki bu hak’da kimi nedenlerden dolayı hakkınca kullanılamamaktadır) bir dili tehlike durumundan kurtarmanın mümkün olamayacağı inancıyla; okullarda kreşlerden başlayarak anadilli eğitim hakkının tanınması ve 24 saat Zazaca yayın yapacak TRT-ZAZA kanalının açılması bu yıl da en temel talebimizdir.
Her dil ve kültür, yaşamın her alanına büyük katkılar sunar. Aynı zamanda insanlığın geçmişine dair renkleri ve tatları taşır. “Her dil bir dünyadır. Bir algıdır.” Dünyalarımızın ölümüne seyirci kalmayalım. Dilleri ve kültürleri güzellikleri ile yaşatalım, insanlık bahçesini renklerinden mahrum bırakmayalım.
Zaza Dil ve Kültür Derneği olarak 2012 yılından bu yana yalnızca kendimizin organize ettiğimiz anadil kutlamasını bu yıl HADİG, Gürcü Kültür Evi, İstanbul Kafkas Kültür Derneği, Laz Enstitüsü ve Pomak Dernekler Federasyonu ile birlikte kutluyoruz.
Şıma heşinê pê, mao naca derime! – Duyuyor musunuz, buradayız!
ZAZA-DER
